Dağılım
Hamam böcekleri gıda üretimi veya işlemesi yapılan ticari tesislerde yaygın olarak görülmektedirler. Ayrıca halka açık binalarda ve apartman daireleri gibi mesken amaçlı yapılarda da görülürler. Sürü halinde yaşayan ve geceleri ortaya çıkan hamam böcekleri çatlaklarda ve lavabolar, pis su boruları, fırınlar ve dolapların arkası ve buzdolabı motorlarının bölmeleri gibi yerlerde saklanırlar. Özellikle servis kanalları ve kompleks sıhhi tesisatlar olan binaları severler. Yumurtalar veya yetişkinlerin gelen çamaşırlar veya ham maddeler üzerinde veya sandıklarda veya ambalajlar içinde veya pis su kanalları veya çöplük olukları kanalıyla binaya girmesi ile istilalar görülebilir.
B. orientalis ve B. germanica Kuzey Avrupa’da en yaygın görülen türlerdir. Bu türler seyrek olarak birlikte görülürler. B. germanica genellikle merkezi ısıtmalı binalar gibi daha sıcak ve nemli ortamları severken B. orientalis bodrum katları ve pis su kanalları gibi daha soğuk ve daha az rutubetli yerleri tercih eder. P. Americana ve P. Australasiae türleri ise tropik ve alt tropik iklimlerde yaşayan türlerdir fakat ayrıca ılıman iklimlerdeki limanlarda ve yükleme alanlarında da görülürler.
Neden Mücadele Edilmelidir?
Hamam böcekleri, dizanteri, astım ve tifo gibi hastalıkların potansiyel taşıyıcılarıdır. Hamam böcekleri hem etçil hem otçuldur ve tercih ettikleri yiyecekler arasında maya maddeleri, kiri foseptik maddeleri, kıl, deri, parşömen, duvar kâğıdı, dışkı ve insan gıdaları bulunmaktadır. İnsan gıdaları, hastalık ajanlarının böceğin vücudundan mekanik transferi veya dışkı içinde yayılması ile kontamine olabilir. Brüksel’deki bir hastanede görülen gıda zehirlenmesi salgınının kaynağı B. germanica olduğu anlaşılmış ve kısa sürede kontrol altına alınmıştır.
Hamamböcekleri ve dışkıları, hassas bireylerde veya astım hastalarında alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Çeşitli yollarla hamam böceklerinden alınan materyallerin sindirilmesi veya solunması yoluyla bulaşım görülebilir. Ayrıca dışkı ve salya/mide bezi salgılarının veya ölü hamam böceklerinin neden olduğu hamam böceğinin karakteristik kokusu gıdalara sinebilir.
Kontrol Yöntemleri
Hamam böceklerinin başarılı bir kontrolü kompleks bir konudur ve alınacak önlemlerin ilgili türe göre seçilmesi ve uygulanmasına bağlıdır.
İstilanın Değerlendirilmesi
İstilaya neden olan tür ve derecesinin tespiti için bir değerlendirme yapılmalıdır. Bunun için ilgili alanın planları gereklidir. Bitişik yapılar, normalde erişim yapılmayan yerler, pis su kanalları dahil olmak üzere alanın tamamı incelenmelidir. Maksimum haşere aktivitesinin gece görülmesinden ötürü incelemenin gece yapılması daha iyi sonuç verecektir.
Bu inceleme, dışkıları, dökülen derileri, yumurta kabuklarını ortaya koyan hamamböceği izleme tuzakları kullanılarak yapılabilir. Etrafa ve potansiyel gizlenme yerlerine püskürtülen piretiroit bazlı bir aerosol (Oriental hamamböceği haricindeki) hamamböceklerini dışarı çıkartacaktır.
a) Hijyen/yönetim
Hamamböceklerinin kontrolünde yüksek bir hijyen standardının sağlanması önemlidir ve aşağıdaki hususları içerir:
- Gıda ve su kaynaklarına erişimin engellenmesi. Bu uygulama hamam böceği aktivitesini ve yönlendirilen hareketler haşerelerin insektisitlerle karşılaşması şansını artıracaktır.
- Hamam böceklerine gizlenme yeri ve dağılma ve üreme yerlerine bir erişim yolu sağlayan binalardaki ve ekipmanlardaki sığınma yerlerine erişimin engellenmesi.
- Temizleme kolaylığı. Binalar ve ekipmanlar tortu birikmesini asgariye indirecek ve temizleme kolaylığı sağlayacak şekilde tasarlanmalıdır.
- Ambalajlar ve çamaşırlar dahil gelen materyallerin incelenmesi
- Haşerelerin dehidrasyonunu hızlandıracak ve anten kemo reseptörlerinin faaliyete müdahale edecek olan havalandırma gibi çevresel kontroller
b) Insektisitlerle kontrol
YÜZEY SPREYLERİ
Etkili bir uygulama, uygun nitelikte bir insektisitin seçilmesine ve kapsamlı bir şekilde uygulanmasına bağlıdır. Pek çok haşere ve bunların yumurtaları iyi gizlenir; bu nedenle insektisit bu sığınma yerlerine ve civarlarına yerleştirilmeli ve ilgili türün gelişim dönemi boyunca idame ettirilmelidir. Bir istilanın kontrolü için insektisit ideal olarak bütün yumurtalar kırılana kadar etkisini devam ettirmelidir fakat devam eden göçler rutin uygulama yapılmasını gerektirebilir
ALAN SPREYLERİ
İstila kontrol altına alınana kadar örneğin haftalık olarak düzenli uygulamalar yapılması gereklidir. Bundan sonra daha sık aralıklarla yapılacak bakım uygulamaları haşere popülasyonunu kabul edilebilir bir seviyede tutacaktır. Başlangıçta çok sayıda ergin ve yavru ölecek ve sonuç olarak arada sırada genç yavrular görülecektir.
İNSEKTİSİT YEMLERİ
Yemler, cazip gıdalar kullanılarak formüle edilen insektisitlerin kontrollü olarak yerleştirilmesine imkân vermektedir. Hamam böceği istilasının görüldüğü yerlere yerleştirildiğinde yemle beslenen hamam böcekleri insektisitin öldürücü dozlarını alacaklardır. Yemler, uzun süre boyunca hamamböceklerinin sürekli kontrolüne imkân sağlamaktadır. Bu yemler yüzey veya alan spreyi uygulamaları ile birleştirilebilir.